"Vallahi ben yapmadım" diyen çocuk olmak

!f kapsamında "hit filmler" bölümünün Kanadalı misafiri "Vallahi Ben Yapmadım" okyanusu aşıp Türk izleyicisiyle buluştu. Uluslararası festivallerinden ödüllerle dönen film 10 yaşındaki Léon'un kendince çalkantılı çocukluğundan bir kesit sunuyor seyircisine... Ağabeyinden başkasıyla arkadaşlık edemeyecek kadar huysuz, annesinin kaçışını kabullenemeyecek kadar narin ve kesinlikle tuhaf Léon hem dert hem zeka küpü bir çocuk olmanın zorluklarıyla mücadele ediyor, zorlukları ise "hayat" olarak tanımlayıp ondan kurtulmak için türlü  badireler atlatıyor. İntihar girişimleri ise trajikomik bir film olarak beyazperdede yerini alıyor.

'68 yazında Kanada'da geçen hikayeyi "anormal" ailensinin en küçük üyesi  Léon'un gözünden izlemeye başlayınca Léon ile aramızda duygusal bir bağ kurmak için çok da vakit kaybetmedik.. Bunu hızlandıran en önemli ayrıntının başrol oyuncusu Antoine L’Écuyer ile ilgili olduğunu söylemek mümkün. 10 yaşındaki bir çocuğun ağzından çıkmayacak türlü mottolar çocukluk hatıralarınıza doğru bir seyahat yapmanızı  da mümkün kılıyor. "Evde Tek Başına" ve "Kız Arkadaşım" filmlerinin Kanada usulü bir harmanıyla karşı karşıya olduğunuzu düşünmeniz ise an meselesi... '68 yılının etkilerini filme serpmek isteyen senarist belli belirsiz birkaç cümle ve kostüm-dekor ikilisinin kuvvetine sığınmakla kalıyor, vaadettiği atmosferi yaratmayı başaramıyor ne yazık ki. Bu sınırlılık halinden filmi kurtaran ise çocukça hislerin samimiyeti ve bu samimiyetin izleyicide yarattığı duygular.. Annesinin "yüreğimin götürdüğü yere gitmeliyim" ısrarı O'na can-ı gönülden bağlı küçük oğlunu sarsmakla kalmıyor, 10 yaşındaki çocuğun zaten bir süredir anlamını sorguladığı hayattan vazgeçme teşebbüslerini sıklaştırmasına sebep oluyor. Léon mahallenin tatlı kızı Léa'ya aşık olunca hikayenin daha olumlu bir çizgiye doğru kayacağını düşünürken esas kızın da "normal" olmayan bir ailesi olduğunu farkediyoruz. Kaçış planları suya düşen ikilinin diyalogu ise filmin komedi ile dram arasındaki o ince çizginin üzerinde başarıyla yürüdüğü bir an olarak hafızalarımıza kazınıyor:

L: Hayata, herşeye yeniden başlayabiliriz Léa.

L: (Sinirli bir tavırla) Daha sadece on yaşındayız Léon.

L: İyi ya çok geç sayılmaz.

Film bu ve buna benzer keyifli anların dışında yalnız bir çocuğun keder dolu intihar girişimlerini farklı bir perspektifle izleyiciye sunmaya çalışıyor. Seçim yapmayı kendine dert edinen, seçiminin arkasında durma cesaretini gösteren Léon için dua eder hale geldiğim sahnelerin etkileri hala sürüyor.  Léon onun için ettiğim duaları duyacak olsa Tanrı ile kurmamayı seçtiği bağı boynuma dolamakta bir an bile tereddüt etmez tabii o ayrı bir mesele... Büyüklerinin yaramazlık diye nitelendireceği her hareketi aslında küçük birer isyan Léon için. "Yakasını bırakmayan" hayatla mücadelesini beyaz yalanlarla, hırsızlıklarla sürdüren bu çelimsiz çocuk ölüm fikrini mi merak ediyor yoksa depresif bir ruh hali mi onu harekete geçiriyor bilinmez fakat film boyunca yüreğimi ağzıma getirmeyi başarıyor. Senaryo bu çelişkinin altını doldurmasa da Léon'un hayat dersleri bahsettiğim boşlukları unutturuyor. '68 yılının sadece bir dekor görevini üstlendiği film dönemin politik, sosyal etkilerinden uzakta, Léon'un duygusal iniş çıkışlarına öncelik tanıyan bir anlatımı tercih ediyor. Ben de bu seçimi  küçük oyuncuların başarılı performansları ve hikayenin içtenliği sayesinde "kolaya kaçış" olarak nitelendirmekten vazgeçip sinema salonunu yüzümde bir gülümseme ile terketmeyi tercih ediyorum..

Festival kapsamında gösterildikten sonra ülkemizde vizyona gireceğini umut ediyorum çünkü "Vallahi Ben Yapmadım!" Türk izleyicisinin beğenisini toplamış olacak ki festival sonrası ek gösterimlerinde hemen yerini almış.Vizyona girmemesi halinde sanal dünyanın nimetlerinden faydalanıp filmi edinmek, izlemek çocukluğunu hatırlamak isteyenler için keyifli bir deneyim olabilir. Eğer söylendiği gibi çoğumuzun içinde büyümeyen birer çocuk varsa bu çocukları Léon ile tanıştırmak şart...

Sherlock Holmes: Ultra-marifetli Dedektifin Yoğun Maceraları Vol.1

Sinema dünyası neredeyse ışık hızıyla gelişen teknolojinin nimetlerinden yararlanmayı fazlasıyla başaran bir endüstri... Bu teknolojiden faydalanarak harikalar yaratma durumu zaman zaman iç baysa da "talep" gördüğü de gözardı edilemeyecek bir gerçek. Önceleri  bilimkurgu ya da fantastik filmler için kullanıldığında gözüme batmayan bilgisayar mucizesi sahneler dönem filmlerinde kullanıldıkça beni rahatsız eder oldu. Örnekleyerek bu konuya yoğunlaşmak mümkün ama şu sıralar vizyona giren ve vizyon öncesinde beni fazlasıyla heyecanlandırmış olan Sherlock Holmes naçizane sinema bardağımı taşıran son damla oldu bu manada. 19. yy İngiltere'sini  popüler bir edebi  kişiliğe hayat veren Robert Downey Jr. 'ın oyunculuğu eşliğinde beyazperdede izlemek keyifli olacaktı. Mamafih tüm bu güzel ayrıntıların yanına yönetmen koltuğuna Kapışma'dan hatırlayacağımız Guy Ritchie de eklendiğinde filme dair beklentilerim hatırı sayılır ölçüde arttı. Ben de öğreniyorum işte öyle koca koca beklentilerle sinema salonuna girmemeyi bu gibi filmler sayesinde..

Ne gördün de yerin dibine soktun canım gülüm filmi diyenler olacağından açıklamaktır niyetim...

120 dakikalık bir filme hem ilk nükleer silah diye niterlendirmenin mümkün olduğu bir teknolojinin hem de elektronik cihazları uzaktan kumanda etmeye yarayacak bir sistemin icadını sığdırmak hangi aklın ürünüdür merak etmemek mümkün değil (hele ki filmin sonu devam filmini nerdeyse davulla zurnayla ilan etmekteyken)... Bilimsel öğelerin filmde önemli bir yer tutacağını biz de biliyoruz fakat bu kadarı izleyicinin öğe fikrinden uzaklaşıp "tıkıştırma" fiiline yoğunlaşmasına neden oluyor. Baş karakterin delilleri incelerken yarattığı hava yeterince tatmin ediciyken filmin sonlarına doğru (olay örgüsü aydınlanırken) izleyici ipucu manyağı haline geliyor ister istemez.

Gözü yoran bir başka husus ise 19 yy. İngiltere'sini canlandırmak için kurulabilecek setlerden kaçınılmış olması... Film büyük bütçeli fakat bütçenin önemli bir kısmının bilgisayarlı teknolojiyie aktarıldığını filmin birçok kısmında görüyoruz. Yeşil bir ekranın önünde yürüyen, koşan, kurşunlardan kaçan bir Robert Downey Jr. hayal etmek hiç de zor değil. Fimi teknolojik ayrıntılarla ilginç kılmak yerine senaryo farklılaştırılabilir ve film bu yanıyla daha başarılı hale gelebilirdi. Tim Burton, Sweeney Todd'da benzer bir atmosfer kullanmıştı. Muhtemelen onun setlerinde de yeşil ekranlar ağırlıktaydı fakat film intikam tutkusuyla yanan bir adamın öyküsünü o kadar iyi anlatıyordu ki yapımcıların teknolojik zaferleri aklınızda yer etmiyordu. Sherlock Holmes için de benzer bir beklentiye sahiptim.

Film etkileyiciliğini bu gibi unsurlar yüzünden kaybetse de oyunculuklar izleyicinin gönlünü almayı başarıyor. Her iki aktör de zamanın acımasızlığıyla karşı karşıya kalmış o ayrı tabii :) Dövüş sahnelerinde kullanılan teknik yakışıklı dedektifimizin bu sahnelerde başarıyla kullandığı vücudu ile birleşince ortaya görsel olarak çok başarılı sahneler çıkmış. Burada da Guy Ritchie'nin ustalığını kullandığını not düşmekte fayda var. Ally McBeal'daki rolüyle akıllarımıza kazınan, "Kiss Kiss Bang Bang"de o alaycı oyunculuğla büyüleyen Robert Downey Jr. filmin başrolünü kendisinden daha popüler bir aktör olan Jude Law'a neden kaptırmadığını da karşı karşıya oynadıkları her sahnede kanıtlıyor. Jude Law olmasa da olur oyunculuğuyla Dr. Watson rolünde harikalar yaratmıyor ama filmin hatrına da gözümüze öyle çok fazla batmıyor. Rachel Adams dedektifimizin yumuşak karnı olarak karşımıza çıkıp (yaşlanmış Robert'ın yanında biraz fazla lolita kalsa da) görevini yerine getiriyor. Dikkate değer bir diğer kadın karakterse doktorun nişanlısı... Dikkati hakeden tek yanı ise güzelliği :) Film ödül törenlerinden eli boş dönmemeye devam ediyor ve Oscar adaylıklarıyla da akıllarda şimdiden yer etti. Adaylıklardan biri en iyi aktör diğeri ise en iyi sanat yönetimi... Kendi adıma ironik bir durum haliyle ama otoriteler öyle uygun gördü diye aynı kanıya varmak benim gibi huysuzların işi değil... Onaylama kısmını daha hevesli sinefillere bırakalım biz :)

Devam filmi yola çıkmıştır bile ve onun için de sinema salonunun yolunu tutarım. Fakat bir Batman filmini beklediğim gibi bekler miyim onun için söz veremem. Bakınız bir karşılaştırma daha aklıma geldi bu vesileyle... Kara Şövalye'de az mı efekt kullanıldı ama senaryo, oyuncular yeterince mutlu ediyordu izleyiciyi... Bu sadece Christopher Nolan'ın başarısı mıydı bilemiyorum ama Guy Ritchie madem bir devam filmine yeltenecek biraz daha ödevine çalışsa (ve de çevresini çalıştırsa) çok makbule geçer. Lakin devam filminde milyonlarca ayrıntıyla izleyicinin zihnini alak bullak ederse bu defa Sherlock Holmes bile onu kurtaramayacak gibi görünüyor. Son olarak filmin herşeye rağmen keyifli bir seyirlik olacağını yine de bu keyfi ancak zihninizin gürültü patırtıya tahammül edebileceği sakin bir gününüzde yakalayabileceğinizi önemle hatırlatmak isterim.